IPO là thuật ngữ dùng để chỉ quá trình phát hành cổ phiếu lần đầu của một công ty tư nhân. Việc triển khai IPO giúp các đơn vị dễ dàng tăng độ uy tín và huy động vốn hiệu quả trong một khoảng thời gian ngắn. Vậy cụ thể IPO là gì? quá trình IPO sẽ diễn ra như thế nào? Và làm sao để mua cổ phiếu IPO? Câu trả lời sẽ được USNepalOnline.Com giải đáp chi tiết ngay trong bài viết sau đây.
IPO là gì?
IPO (Initial Public Offering) là hoạt động phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng của một công ty. Cụ thể, công ty tư nhân sẽ niêm yết và chào bán công khai cổ phiếu trên sàn giao dịch chứng khoán. Lúc này, công chúng có thể mua chúng. Sau khi IPO kết thúc, công ty tư nhân sẽ chính thức trở thành một Công ty Đại chúng (Công ty Cổ phần Đại chúng).
Điều kiện để một công ty có thể phát hành IPO là:
- Có vốn điều lệ ít nhất là 10 tỷ VNĐ: Tại thời điểm đăng ký thủ tục IPO, công ty cần đảm bảo vốn điều lệ trong sổ sách kế toán có từ 10 tỷ VNĐ trở lên.
- Hoạt động kinh doanh 5 gần nhất có lãi: Tính từ thời điểm đăng ký phát hành thì kết quả kinh doanh của 5 gần nhất không được nằm trong vùng thua lỗ. Nếu phần lãi càng lớn thì khả năng kế hoạch IPO được phê duyệt sẽ càng cao.
- Kế hoạch trước, trong và sau IPO phải rõ ràng và được Hội đồng quản trị chấp thuận: Công ty phát hành IPO cần cung cấp được kế hoạch thực hiện IPO và kế hoạch sử dụng nguồn vốn huy động được thông qua IPO. Và quan trọng là những hồ sơ này phải được Hội đồng quản trị phê duyệt và cam kết về trách nhiệm.
- Thuộc loại hình Công ty Cổ phần: Nếu công ty đang nằm trong nhóm doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước hoặc doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài sẽ không đủ điều kiện tham gia IPO. Lúc này, các công ty nếu muốn triển khai IPO thì buộc phải thực hiện chuyển đổi sang loại hình Công ty Cổ phần.
- Đáp ứng các tiêu chí của một doanh nghiệp thuộc lĩnh vực cơ sở hạ tầng, bao gồm có: Ít nhất một dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng thuộc đề án phát triển kinh tế – xã hội thuộc Bộ Ngành, một dự án được cấp thẩm quyền và được tổ chức tài chính – chứng khoán bảo lãnh phát hành.
Mục đích của phát hành IPO
IPO đích thực là một hoạt động cần thiết đối với các doanh nghiệp. Không chỉ dừng lại ở việc hỗ trợ huy động vốn và tăng uy tín mà sâu xa IPO còn giúp doanh nghiệp có thêm “bệ đỡ” vững chắc để mở rộng phạm vi hoạt động và đẩy mạnh tốc độ phát triển. Dưới đây là thông tin chi tiết về mục đích phát hành IPO.
- Huy động nguồn vốn lớn để tất toán các khoản nợ, tài trợ cho các sáng kiến phát triển doanh nghiệp, phục vụ công tác mở rộng quy mô kinh doanh…
- Khẳng định nguồn lực và vị thế nhằm gia tăng giá trị thương hiệu.
- Thu về nhiều giá trị hơn so với hoạt động phát hành trái phiếu.
- Công tác cổ phần hóa giúp doanh nghiệp có cơ hội thu hút được nhân tài và xây dựng được đội ngũ nhân lực tiềm năng.
- Tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động sáp nhập và mua lại các doanh nghiệp nhỏ triển vọng.
Ưu và nhược điểm của IPO
Dưới đây là một số điểm được mất khi doanh nghiệp thực hiện IPO:
Về ưu điểm:
- Nguồn vốn doanh nghiệp tăng sau khi IPO. Số tiền huy động được sẽ được dùng để chi trả cho các khoản như xây dựng cơ sở hạ tầng, trả nợ, hoạt động phát triển – mở rộng quy mô kinh doanh,…
- Tăng mức độ nhận diện và độ uy tín của công ty.
- Tăng giá trị tài sản ròng.
- Giúp các công ty nhỏ triển vọng có cơ hội được sáp nhập/mua lại bởi các tập đoàn hoặc doanh nghiệp lớn.
Về nhược điểm:
- Chi phí giao dịch đắt đỏ, nhiều khoản phí phát sinh trong quá trình thực hiện IPO.
- Quy trình IPO khá phức tạp và chịu sự chi phối không nhỏ bởi Pháp luật.
- Người sáng lập doanh nghiệp có khả năng mất quyền kiểm soát nếu tỷ lệ cổ phần sở hữu thấp và các quyết định của công ty phải thông qua biểu quyết từ các cổ đông.
- Khi đã chính thức IPO, doanh nghiệp buộc phải công khai phần lớn các thông tin và dữ liệu của công ty, nhất là các báo cáo tài chính. Điều này gây ra bất lợi cho doanh nghiệp khi phải để lộ quá nhiều thông tin về kế hoạch và tình hình hoạt động ra bên ngoài.
Quy trình thực hiện IPO
Một quy trình thực hiện IPO sẽ phải trải qua 5 bước như sau:
- Bước 1 – Chọn ngân hàng đầu tư: Công ty có dự định phát hành IPO cần tìm hiểu và lựa chọn ngân hàng có cung cấp dịch vụ tư vấn và bảo lãnh phát hành IPO. Thông thường, các đơn vị được ưu tiên lựa chọn thường là các ngân hàng có độ uy tín cao, kinh nghiệm chuyên môn dày dặn trong lĩnh vực, khả năng phân phối chứng khoán lớn và có mối quan hệ trước đó với công ty phát hành IPO.
- Bước 2 – Chuẩn bị tài liệu theo quy định: Dựa trên yêu cầu của SEC (Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch), đại diện chịu trách nhiệm bảo lãnh phát hành sẽ tiến hành chuẩn bị các tài liệu bao gồm Thư cam kết, Thư ý định, Thỏa thuận bảo lãnh phát hành, Tuyên bố đăng ký & Tài liệu Red Herring.
- Bước 3 – Nộp cho SEC: Ngân hàng đầu tư (đại diện bảo lãnh phát hành) thực hiện nộp đầy đủ các tài liệu đã chuẩn bị cho tổ chức SEC.
- Bước 4 – Chờ phê duyệt: Sau khi đã hoàn tất công tác nộp tài liệu, công ty chỉ việc chờ nhận quyết định phê duyệt để tổ chức IPO.
- Bước 5 – Thông báo và tổ chức IPO: Khi kế hoạch IPO đã được phê duyệt, các công ty sẽ triển khai thông báo và trình bày về hoạt động IPO của mình. Cụ thể, thông qua các buổi Roadshow chạy qua các khu vực để thực hiện việc chào bán cổ phiếu. Kết quả buổi Roadshow càng tốt thì giá chào bán IPO sẽ càng cao.
Cách mua cổ phiếu IPO
Cách để mua cổ phiếu IPO không quá phức tạp, bạn có thể tham khảo quy trình sau để thực hiện:
- Bước 1: Truy cập trực tiếp vào website chính thức của doanh nghiệp hoặc các trang web liên kết có cung cấp biểu mẫu đăng ký mua cổ phiếu IPO. Sau đó, nhấn chọn mục “Đăng ký thông tin mua IPO”.
- Bước 2: Điền đầy đủ các thông tin theo biểu mẫu yêu cầu, bao gồm đối tượng khách hàng là cá nhân hay tổ chức, quốc tịch Việt Nam hay nước ngoài, thông tin về nhà đầu tư (số tài khoản giao dịch chứng khoán, mã số thuế, họ tên, CMND/CCCD,…), thông tin đăng ký mua cổ phiếu (mã cổ phiếu, giá phát hành, số lượng đăng ký mua…), hình thức nhận kết quả…
- Bước 5: Nhấn “Gửi thông tin đăng ký” để gửi yêu cầu mua online IPO đến hệ thống.
- Bước 6: Để hoàn tất thủ tục, bạn cần gửi kèm các giấy tờ sau thông qua hình thức offline, bao gồm:
-
- Giấy đăng ký mua chứng quyền đảm bảo, giấy xác nhận ngân hàng về việc đã mở tài khoản góp vốn mua cổ phần.
- Bản sao giấy đăng ký mở tài khoản lưu ký hợp lệ (nếu có đăng ký lưu ký chứng khoán).
- Bản sao CMND/CCCD của người đăng ký, người ủy quyền.
- Bản sao giấy xác nhận mã số giao dịch của trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam (Đối với các nhà đầu tư nước ngoài).
- Giấy ủy quyền (nếu có).
Lưu ý khi đầu tư vào cổ phiếu IPO
Bạn cần phải thật sự tỉnh táo khi đầu tư vào cổ phiếu IPO. Bởi, trên thị trường hiện nay có không ít các cổ phiếu của những doanh nghiệp chuẩn bị IPO được định giá cao hơn giá trị thực. Đi kèm với đó là yếu tố pháp lý không rõ ràng bởi tính chất phi tập trung của thị trường crypto.
Tốt nhất, bạn chỉ nên mua cổ phiếu IPO khi đã tìm hiểu và nắm thật kỹ các thông tin của doanh nghiệp, nhất là bản cáo bạch. Trong đó đặc biệt lưu ý đến mục: Tài sản doanh nghiệp, hiệu quả kinh doanh và tình hình tài chính.
Ngoài ra, bạn cũng nên thường xuyên dành thời gian để theo dõi và nghiên cứu về lĩnh vực hoạt động của công ty IPO. Chú trọng công tác so sánh doanh nghiệp với các đối thủ cạnh tranh để có cái nhìn toàn diện nhất.
Đặc biệt, bạn phải luôn trong thế chủ động trong việc tiếp cận thông tin thị trường từ nguồn tin chính thống. Và nhất định phải giữ được cho mình “cái đầu lạnh” khi tiếp nhận thông tin. Để đảm bảo, bạn nên ưu tiên sử dụng dịch vụ tư vấn từ các công ty có tiếng và có kinh nghiệm dày dặn trong lĩnh vực IPO.
Kết luận
Trên đây là toàn bộ các thông tin cốt lõi về IPO. Hy vọng qua những chia sẻ trên, bạn đã giải đáp được thắc mắc của mình về khái niệm IPO là gì cũng như các thông tin liên quan. Chúc bạn sẽ gặt hái được nhiều kết quả mỹ mãn từ những quyết định đầu tư IPO trong tương lai.
>>>>> Có thể bạn quan tâm: